Thương mại điện tử ( E-Commerce) là mô hình kinh doanh cho phép doanh nghiệp và người tiêu dùng mua hoặc bán mọi thứ trực tuyến. Có nhiều loại mô hình kinh doanh thương mại điện tử khác nhau để bạn lựa chọn và ngày nay, việc các nhà sáng lập sáng tạo sử dụng chúng để biến ý tưởng của họ thành hiện thực trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
Các loại mô hình kinh doanh thương mại điện tử phổ biến nhất
Nếu bạn đang bắt đầu kinh doanh thương mại điện tử, rất có thể bạn sẽ thuộc ít nhất một trong 7 loại dưới đây. Mỗi mô hình đều có những lợi ích và thách thức riêng.
B2C (Doanh nghiệp với người tiêu dùng)
Các doanh nghiệp B2C bán trực tiếp cho người dùng cuối của họ. Bất cứ thứ gì bạn mua trong cửa hàng trực tuyến với tư cách là người tiêu dùng – từ tủ quần áo, đồ dùng gia đình đến đồ giải trí – đều được thực hiện như một phần của giao dịch B2C.
Quá trình ra quyết định mua hàng B2C ngắn hơn nhiều so với mua hàng giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B), đặc biệt đối với các mặt hàng có giá trị thấp hơn. Do chu kỳ bán hàng ngắn hơn này, các doanh nghiệp hoạt động theo mô hình kinh doanh thương mại điện tử B2C thường chi ít tiền tiếp thị hơn để bán hàng trong khi có giá trị đơn hàng trung bình thấp hơn và ít đơn hàng định kỳ hơn so với các đối tác B2B.
Mô hình B2C bao gồm cả sản phẩm và dịch vụ. Các nhà đổi mới B2C đã tận dụng công nghệ như ứng dụng di động, quảng cáo tự nhiên và tiếp thị lại để tiếp thị trực tiếp tới khách hàng và giúp cuộc sống của họ dễ dàng hơn.
B2C (Doanh nghiệp tới người tiêu dùng)
B2B (Doanh nghiệp với doanh nghiệp)
Trong mô hình kinh doanh thương mại điện tử B2B, một doanh nghiệp bán sản phẩm hoặc dịch vụ của mình cho một doanh nghiệp khác. Đôi khi người mua là người dùng cuối, nhưng thường thì người mua sẽ bán lại cho người tiêu dùng. Giao dịch B2B thường có chu kỳ bán hàng dài hơn nhưng giá trị đơn hàng cao hơn và số lần mua hàng định kỳ nhiều hơn.
Các nhà đổi mới B2B gần đây đã tạo dựng được chỗ đứng cho mình bằng cách thay thế các danh mục và bảng đặt hàng bằng mặt tiền cửa hàng thương mại điện tử và cải thiện việc nhắm mục tiêu vào các thị trường thích hợp.
Vào năm 2021, 60% người mua B2B là thế hệ trẻ — gần gấp đôi so với năm 2012. Khi thế hệ trẻ bước vào độ tuổi thực hiện giao dịch kinh doanh, hoạt động bán hàng B2B trên không gian trực tuyến ngày càng trở nên quan trọng hơn.
Mô hình kinh doanh thương mại điện tử B2B
B2B2C (Doanh nghiệp với doanh nghiệp với người tiêu dùng)
B2B2C là viết tắt của Doanh nghiệp với doanh nghiệp với người tiêu dùng. Đó là một mô hình kinh doanh trong đó một công ty bán sản phẩm hoặc dịch vụ của mình với sự hợp tác của một tổ chức khác cho khách hàng cuối cùng.
Không giống như khi bạn dán nhãn trắng cho một sản phẩm – nơi một công ty đổi thương hiệu cho một mặt hàng để giới thiệu nó là của riêng mình – khách hàng cuối hiểu rằng họ đang mua sản phẩm hoặc sử dụng dịch vụ từ công ty ban đầu.
Mô hình B2B2C
B2G (Doanh nghiệp với chính phủ)
Doanh nghiệp với chính phủ (B2G) là mô hình kinh doanh thương mại điện tử trong đó doanh nghiệp bán và tiếp thị sản phẩm của mình cho các tổ chức chính phủ hoặc cơ quan hành chính công – cho dù là địa phương, quận, tiểu bang hay liên bang.
Mô hình này dựa vào việc đấu thầu thành công các hợp đồng của chính phủ. Một cơ quan chính phủ thường sẽ đưa ra yêu cầu đề xuất (RFP) và các doanh nghiệp thương mại điện tử sẽ phải đấu thầu các dự án này.
Mặc dù là một mô hình kinh doanh an toàn hơn nhưng B2G khác với các doanh nghiệp hoặc người tiêu dùng khác. Bản chất quan liêu của các cơ quan chính phủ thường dẫn đến tốc độ trì trệ hơn nhiều, điều này có thể hạn chế các nguồn thu tiềm năng.
Doanh nghiệp bán và tiếp thị sản phẩm của mình cho các tổ chức chính phủ hoặc cơ quan hành chính công
C2B (Người tiêu dùng với doanh nghiệp)
Doanh nghiệp C2B cho phép các cá nhân bán hàng hóa và dịch vụ cho các công ty. Trong mô hình thương mại điện tử này, một trang web có thể cho phép khách hàng đăng tác phẩm họ muốn hoàn thành và để các doanh nghiệp đấu thầu cơ hội. Dịch vụ tiếp thị liên kết cũng sẽ được coi là C2B.
Lợi thế cạnh tranh của mô hình kinh doanh thương mại điện tử C2B là về giá cả hàng hóa và dịch vụ. Cách tiếp cận này mang lại cho người tiêu dùng quyền quyết định giá của họ hoặc để các doanh nghiệp cạnh tranh trực tiếp để đáp ứng nhu cầu của họ.
Các nhà đổi mới gần đây đã sử dụng mô hình này một cách sáng tạo để kết nối các công ty với những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội nhằm tiếp thị sản phẩm của họ.
Các cá nhân bán hàng hóa và dịch vụ cho các công ty
D2C (Trực tiếp tới người tiêu dùng)
Doanh nghiệp bán trực tiếp cho người tiêu dùng bán sản phẩm của chính mình trực tiếp cho khách hàng cuối cùng mà không cần sự trợ giúp của nhà bán buôn bên thứ ba hoặc nhà bán lẻ trực tuyến.
Trái ngược với các mô hình kinh doanh khác như B2B2C, không có người trung gian giữa người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Bỏ qua chi phí trung gian của nhà bán buôn bên thứ ba hoặc nhà bán lẻ trực tuyến
C2C (Người tiêu dùng với người tiêu dùng)
Các doanh nghiệp thương mại điện tử C2C – đôi khi được gọi là thị trường trực tuyến – kết nối người tiêu dùng để trao đổi hàng hóa và dịch vụ và thường kiếm tiền bằng cách tính phí giao dịch hoặc phí niêm yết.
Các doanh nghiệp C2C được hưởng lợi từ sự tăng trưởng tự thúc đẩy của người mua và người bán có động lực, nhưng phải đối mặt với thách thức chính trong việc kiểm soát chất lượng và bảo trì công nghệ.
Các doanh nghiệp trực tuyến như Craigslist, Walmart, Alibaba và eBay đã đi tiên phong trong mô hình này trong những ngày đầu của Internet.
Mô hình C2C (Người tiêu dùng với người tiêu dùng)
Phương pháp phân phối giá trị cho các mô hình thương mại điện tử
Phương pháp phân phối giá trị là cách một sản phẩm được thiết kế nhằm mang lại giá trị cao nhất cho khách hàng đang sử dụng nó. Nếu mô hình kinh doanh của bạn là ô tô thì phương thức phân phối giá trị của bạn là động cơ.
Dưới đây là một số phương thức phân phối phổ biến nhất được các nhà lãnh đạo ngành và những người phá vỡ thị trường áp dụng:
Nhãn trắng
Ghi nhãn trắng là khi một công ty xây dựng thương hiệu và bán một sản phẩm dưới tên và logo riêng của mình nhưng sản phẩm đó được sản xuất hoặc mua từ nhà phân phối bên thứ ba. Điều này có thể giúp tăng cường khả năng hiển thị thương hiệu đồng thời giảm thiểu chi phí sản xuất.
Ghi nhãn trắng phổ biến trong các ngành được tái sản xuất nhiều như thời trang và mỹ phẩm.
Nhãn hiệu riêng
Sản phẩm nhãn hiệu riêng là sản phẩm mà nhà bán lẻ do bên thứ ba sản xuất nhưng bán dưới tên thương hiệu của chính họ. Nhà bán lẻ kiểm soát mọi thứ về sản phẩm hoặc các sản phẩm. Điều đó bao gồm thông số kỹ thuật của sản phẩm, cách đóng gói và mọi thứ khác bên cạnh đó.
Các sản phẩm nhãn hiệu riêng sau đó được chuyển đến nhà bán lẻ để bán. Đối với người tiêu dùng, chúng là sản phẩm ‘thương hiệu riêng’ của công ty.
Bán lẻ (Retailing)
Bán lẻ là phương thức phân phối rất điển hình trong các mô hình kinh doanh thương mại điện tử. Theo phương thức này, người bán (nhà sản xuất, doanh nghiệp, đại lý, cửa hàng,…) sẽ bán sản phẩm (dịch vụ) đến đối tượng mua hàng cuối cùng. Người bán có thể lập gian hàng trên trang Facebook, thương mại điện tử, website, ứng dụng điện thoại,… Tại đây, người bán đưa ra chương trình khuyến mãi, giao hàng tận nơi nhằm thu hút khách hàng.
Bán buôn
Thương mại điện tử bán buôn là mô hình thương mại điện tử B2B, trong đó, thay vì bán sản phẩm riêng lẻ cho người tiêu dùng, bạn bán chúng với số lượng lớn và giảm giá cho các doanh nghiệp khác – về cơ bản là trung gian giữa nhà sản xuất và nhà phân phối hoặc nhà bán lẻ.
Trong phương pháp bán buôn, một nhà bán lẻ thường sẽ cung cấp sản phẩm của mình với mức chiết khấu đáng kể.
Dropshipping
Một trong những phương pháp thương mại điện tử phát triển nhanh nhất là dropshipping.
Thông thường, những người bán hàng trung gian tiếp thị và bán các mặt hàng do nhà cung cấp bên thứ ba thực hiện, như AliExpress hoặc Printful . Dropshipper hoạt động như một người trung gian bằng cách kết nối người mua với nhà sản xuất. Các công cụ dễ sử dụng có thể cho phép người dùng tích hợp hàng tồn kho từ các nhà cung cấp trên toàn thế giới cho mặt tiền cửa hàng của họ.
Tiếp thị liên kết (Affiliate marketing)
Affiliate marketing là quá trình một cá nhân, người có ảnh hưởng liên kết và kiếm được tiền hoa hồng nhờ vào việc tiếp thị sản phẩm của công ty tới khách hàng thông qua link mua sắm. Phương thức này trong mô hình kinh doanh thương mại điện tử giúp người bán tăng doanh số bán hàng và tiếp cận nhiều khách hàng mục tiêu hơn.
In theo yêu cầu (Print-on-demand)
Người bán sẽ bán các thiết kế theo yêu cầu của khách hàng trên áo thun, cốc, giày, áo hoodie, ốp điện thoại, vải, balo,… Các bản thiết kế này sẽ được gửi đến bên thứ 3 để in ấn và gửi cho khách hàng. Phương thức in theo yêu cầu sẽ giúp khách hàng có được những sản phẩm mình mong muốn và tạo nên nét độc đáo của thương hiệu.
Hy vọng thông tin trang dangquochung.vn chia sẽ đã giúp bạn biết được các mô hình kinh doanh thương mại điện tử hiện nay, cũng như các phương thức phân phối hàng đầu, từ đó có thể nghiên cứu và chọn mô hình kinh doanh phù hợp với mình nhất. Để nắm được các kiến thức từ cơ bản đến nâng cao về thương mại điện tử, hãy đăng ký tham gia các khóa học từ chuyên gia Đặng Quốc Hùng – Người có hơn 12 năm kinh nghiệm làm Internet Marketing, chuyên gia Digital Marketing & Ecommerce. Xem chi tiết các khóa học tại đây: https://dangquochung.vn/khoa-hoc/
